Nikołaj Erdman (1902-1970) – rosyjski dramatopisarz, mistrz satyry i groteski; następca Nikołaja Gogola i Aleksandra Suchowo-Kobylina. Jako scenarzysta pozostał w historii kina współtworząc klasyczne komedie kina radzieckiego: „Świat się, śmieje” i „Wołga, Wołga”. Najbardziej znane dramaty Erdmana to „Mandat” i „Samobójca”, w krzywym zwierciadle ukazujące koszmarną rzeczywistość ówczesnego Kraju Rad. Ten ostatni tekst powstawał w latach 1926-30. Sztuka nie spodobała się Stalinowi, powędrowała na półkę i krążyła wśród czytelników jedynie w drugim obiegu. W ojczyźnie Erdmana wydano ją oficjalnie dopiero w roku 1987, w tym samym roku odbyła się premiera jej nieocenzurowanej wersji w moskiewskim Teatrze Satyry oraz polska prapremiera przygotowana ze studentami IV roku krakowskiej PWST przez Jerzego Jarockiego.
Recenzje
„Samobójca” to przedstawienie niezwykle urodziwe teatralnie, które zaludniają dziwne postaci. Każda to aktorski majstersztyk, wykreowany od początku do końca – od modulacji głosu począwszy na mowie ciała skończywszy. Każda – od tytułowej Piotra B. Dąbrowskiego po epizodyczne Łukasza Chrzuszcza i Pawła Siwiaka – są do bólu precyzyjnie przemyślane i wpisane w tę sceniczną opowieść. Tworzą niesamowity obraz świata, którego nie ma, ale w jego odbiciach można dostrzec sytuacje i zachowania ludzi jakby trochę znajome, znane nam z naszego życia. Reżyser ze scenografką i aktorami wykreowali na scenie nierzeczywistą rzeczywistość, która budzi śmiech, zmusza do myślenia, raz na jakiś czas puszcza aluzyjnie oko do publiczności, momentami może nawet budzi lęk.
Stefan Drajewski, „Głos Wielkopolski”, 27 czerwca 2011